2024 Yılında Dünyanın En Büyük 25 Tarımsal Üretici Ülkesi: Ekonomik Değerler, Ürün Profilleri ve Küresel Tarımsal Eğilimler

Giriş
Tarımsal üretim, dünya ekonomisinin hem temel taşlarından biri hem de gıda güvenliği açısından stratejik önemdedir. 2024 yılı itibarıyla, bazı ülkeler tarımsal üretim kapasitesiyle küresel pazarda belirleyici hale gelmiştir. Bu makalede, tarımsal üretim değeri baz alınarak dünyanın en büyük 25 tarım ülkesi analiz edilecek; öne çıkan ürün grupları, ekonomik katkıları ve küresel tarım trendleri değerlendirilecektir.
⸻
Sıra Ülke Üretim Değeri (USD) Öne Çıkan Ürünler
1 Çin 1.65 trilyon Pirinç, mısır, domuz eti, buğday
2 Hindistan 524 milyar Pirinç, buğday, süt, sebze, baklagil
3 ABD 474 milyar Mısır, soya fasulyesi, sığır eti, süt, pamuk
4 Brezilya 219 milyar Soya, kahve, şeker kamışı, sığır eti
5 İran 187 milyar Meyve, kuruyemiş, buğday, sebze
6 Endonezya 138 milyar Palmiye yağı, pirinç, kahve
7 Rusya 118 milyar Buğday, arpa, patates
8 Japonya 88 milyar Pirinç, balıkçılık, sebze
9 Fransa 73 milyar Üzüm, buğday, süt, şarap
10 Türkiye 73 milyar Fındık, buğday, zeytin, meyve
11 Almanya 70 milyar (tahmini) Tahıl, patates, süt ürünleri
12 Meksika 65 milyar (tahmini) Avokado, mısır, domates
13 Pakistan 60 milyar (tahmini) Pamuk, buğday, pirinç
14 Bangladeş 55 milyar (tahmini) Jüt, pirinç, sebze
15 Vietnam 50 milyar (tahmini) Pirinç, kahve, balıkçılık
16 Arjantin 45 milyar (tahmini) Soya, mısır, sığır eti
17 Ukrayna 40 milyar (tahmini) Ayçiçeği, buğday, mısır
18 Tayland 38 milyar (tahmini) Pirinç, tropik meyve, kauçuk
19 İtalya 35 milyar (tahmini) Zeytin, üzüm, şarap
20 İspanya 33 milyar (tahmini) Zeytin, sebze, meyve
21 Nijerya 30 milyar (tahmini) Kakao, manyok, yer fıstığı
22 Filipinler 28 milyar (tahmini) Hindistancevizi, muz, pirinç
23 Mısır 26 milyar (tahmini) Pamuk, pirinç, buğday
24 Kanada 25 milyar (tahmini) Buğday, kanola, arpa
25 Avustralya 24 milyar (tahmini) Sığır eti, buğday, yün
Küresel Tarımsal Üretimin Zirvesindekiler
Değerlendirme ve Yorum
•Çin küresel lider konumundadır. Hem üretim miktarı hem de iç pazarın büyüklüğü Çin’i zirveye taşımıştır.
•Hindistan, tarımda yüksek işgücü istihdamı ve geniş ürün gamıyla ikinci sıradadır.
•ABD, teknolojik altyapı ve ihracat gücüyle üçüncü sıradadır; mısır ve soya fasulyesi ön plandadır.
•Türkiye, Avrupa’nın en büyük tarım üreticilerinden biri olarak, stratejik ürünlerde (fındık, zeytin, üzüm) dünya lideridir.
•Afrika ülkeleri yavaş da olsa tarımsal büyüme göstermektedir; Nijerya ve Mısır bu gelişimin örneklerindendir.
⸻
Küresel Trendler ve Zorluklar
•İklim değişikliği, su kaynaklarının azalması ve tarım arazilerinin kaybı gibi sorunlar, verimliliği düşürmektedir.
•Dijital tarım teknolojileri (AgriTech) yaygınlaşmakta, sensörler, uydu verileri ve yapay zekâ ile desteklenen sistemler verimi artırmaktadır.
•Organik ve sürdürülebilir tarım, özellikle gelişmiş ülkelerde daha çok tercih edilmektedir.
•Tarımsal biyo-teknoloji, genetiği düzenlenmiş ürünler (GMO), mikrobiyal gübreler ve probiyotik bazlı biyolojik çözümlerle önem kazanmaktadır.
⸻
Sonuç
2024 itibarıyla dünya tarımında Çin, Hindistan ve ABD başı çekmekte, Türkiye ise bölgesel liderliğini sürdürmektedir. Gıda güvenliği, tarımsal ihracat rekabeti ve çevresel sürdürülebilirlik artık sadece kırsal kalkınma değil, aynı zamanda ulusal güvenlik meselesi haline gelmiştir.
⸻
Metin ÖZYÜREK
Jeofizik Mühendisi ve Ekonomist
Kaynakça
1.FAO (2024). Food and Agriculture Organization Statistical Yearbook.
2.World Bank (2024). Agriculture and Food Sector Overview.
3.OECD (2024). Agricultural Outlook 2024-2033.
4.USDA (2024). World Agricultural Production Report.
5.Trading Economics. Agriculture GDP by Country.
6.Statista (2024). Top Agricultural Producers Worldwide.
7.Türkiye Tarım ve Orman Bakanlığı (2024). Tarımsal Üretim Raporları.